Oldukça tanınmış olan Ahlat bastonları genellikle ceviz ağacından, bazen kiraz ve vişne ağaçlarından yapılmaktadır. Damarlı ve sağlam oluşu, iyi cila tutması ve kalitesini yükseltmesinden dolayı ceviz tercih edilmektedir. Biçilmiş halde alınan ham ağaç, 110 cm. boyunda, 6 cm. eninde ve 2.5 cm. genişliğinde kesilmektedir. Kafa/baş kısmında genellikle siyah ceviz ağacı, az da olsa kiraz ağacı da kullanılmaktadır. Boyu 5.5-6 cm. olan başa, her biri 7 mm. kalınlığında biçilen 5 parça üst üste plastik tutkalla yapıştırılmaktadır. Parçaların tamamı yapıştırıldığında kafa boyu 9.5-10 cm.'ye ulaşmaktadır. Bütün parçalar bir vida veya çivi çakılarak sağlamlaştırılmaktadır. Boynuz/kemik, rende ve törpü yardımıyla eğelenip düzeltildikten sonra, kafa kısmına tutkalla yapıştırılıp; çakılan çivinin gizlenmesi sağlanmaktadır. Kemik, koç boynuzu veya manda boynuzundan elde edilmektedir. Manda boynuzu çok sert ve rengi siyah olduğundan pek tercih edilmemektedir. Koç boynuzu benekli, bazen siyah-beyaz veya sade beyaz olduğu, en önemlisi sedef görüntüsü verdiğinden dolayı Müşteri tercihinde de ön plana çıkmaktadır. Boynuz Erciş'ten kasap veya mezbahalardan, kilo hesabı alınmakta; bir boynuzdan 2-3 baston yapılabilmektedir. Genellikle hazır kalıp kullanılarak çizimler yapılmakta ve el testeresiyle kesilip, törpü ve eğe yardımıyla şekillendirilip cilalanmaktadır. Tornaya çekilen baston, gövdesinde üst ve alt kalınlık aynı olduğundan tercih edilmemekte; elle şekillendirilmektedir. Aşağı doğru incelen bastonun altına taban kemiği yapıştırılmaktadır. Taban kemiğinin yapıştırılacağı kısım iskarpile adı verilen aletle şekillendirilmektedir. Zımpara ile baston yüzeyine son düzeltme yapıldıktan sonra cilalanmaktadır. Gomalağın ispirto içine konup eritilmesiyle hazırlanan cila, baston üzerine bir bez parçasıyla yedirilerek sürülmektedir. Daha doğal parlaklık sağlayan ve çok çabuk kuruyan bu cila 'cam cila' olarak adlandırılmaktadır.
Yorum Gönder