2_TAHTA ÇİVİLİ AYAKKABI:

2_TAHTA ÇİVİLİ AYAKKABI:

TAHTA ÇİVİLİ AYAKKABI YAPIMI

Arapgir'de yemenicilikle beraber devam etmiş olan ve günümüzde de varlığını sürdüren bir zanaat kolu "Arapgir Kunduracılığı" dır. Saya'nın tabana montesiyle gürgenden yapıldığı söylenen ağaç (ahşap) çivilerin kullanıldığı, ayakkabı yapımcılığına yörede bu ad verilmiştir.

Bu mesleği Arapgir'de ilk yaygınlaştıran kişi 55-60 sene öncesinden İstanbul'dan Arapgir'e dönerek burada çalıştığı söylenen Veysi Usta olmuştur. Daha önceleri de bu iş kolunun var olduğu söylenmektedir. Önceleri çok sayıda kişi tarafından yapılan bu iş, bugün sadece Kadir Usta (HAKAN) tarafından devam ettirilmektedir. 15-20 sene öncesine kadar ahşap çivili kundura yapımcılığının çok sayıda alıcısının olmasına rağmen bu sayı giderek azalmaktadır. Belki yakın gelecekte bu meslekte unutulan meslekler arasına girecektir.

Günümüzde sipariş almak suretiyle çalışan ustanın müşterileri çevreden olduğu gibi İstanbul, Ankara, Elazığ, Malatya gibi illerdeki eski müşterileri de telefonla ısmarlama yada mektup yazarak ahşap çivili kundurasiparişinde bulunmaktadır.

Ayakkabı yapımında sığır derisi kullanılmaktadır.Tezgahta gez kullanılarak deri (gön) kesildikten sonra kalıba uygun astar hazırlanır. Fazlalıklar gez bıçağı ile alınır. Bu işleme çaprazlama denir. Kenarları çaprazlanan gönün çatısı, biz ve iğne kullanılarak el dikişi ile dikilir. Daha sonra ham gönden taban kesilir, çaprazlanır ve dikilir. Bu işleme holtan ya da oltan denir. Çiriş unundan hazırlanan yapıştırıcı ile astarı yapıştırılır. El yardımı ile dönderilen yemeni kalıba dalya yardımıyla çekilir. Köseleden ökçesi hazırlanıp bakır çivi ile yemeniye montesi yapılır.

YEMENİ

Böylece 1-2 gün kalıpta kalır. Daha sonra balmumu ile iplik kuvvetlendirilerek iğneye takılır. Biz ile taban kenarları delinip çift iğne ilesıra dikilir. Bu işleme "çevirme" denir.

Çevirmesi yapılan yemeni tekrar kalıba geçirilir. Kenarları su ile ıslatılır. Gezin arkası ile perdahlanır ve hazır hale getirilir. Yemeninin (ayakkabı) dayanıklığını artırmak için yüzüne kuyruk yağı sürülür.

Başlıca Kundura Çeşitleri Şunlardır:
Normal, Maskeretli, Yemeni Kalıbı, Atkılı, Önü Havuzlu, Parça Göbekli, Bağcıklı, Zımbalı, Bocçiksiz ve Bocçikli, Çarık ve Piyantalı.

0 Responses