eskiden böyleymiş

HAŞHAŞ DİBEĞİ

Genellikle ahşaptan yapılır. Dışı oyularak süslenir. Haşhaş dövmek için kullanılır. Haşhaş büyükçe bir taş yardımıyla dövülür.

FINDIK KIRACAĞI
Fındıkları kırmak için kullanılan tahtadan yapılmış tokmaklı kap.

SARIMSAK DÖVECEĞİ
Sarımsakları ezmek için kullanılan tahtadan ya da bakırdan yapılan kap.

SATIR
Et kesmeye kemik kırmaya yarayan ağır ve enli bir tür bıçak

YAĞ TAVASI
Bazlama ekmeği ya da börek pişirme sırasında üzerine sürülen yağın eritildiği saplı mutfak kabıdır. Yapımında bakır araç-gereçleri kullanılmaktadır.

MAŞRAPA
Su içmeden kullanılan yaklaşık10-15cm ağız çapında olan kulplu bakır kap. Maşrapanın biraz daha büyüğü olan üsküre de ayran içmede kullanılmaktadır.

KARABİBER DEĞİRMENİ
Yemek yapımında baharat olarak kullanılan karabiberi öğütüp toz haline getirmeye yarar.

SİNİ
Sofraya yemek taşımak için kullanılan genelde bakırdan yapılan yuvarlak biçimli tepsi. Sinilerin taban yüzeyleri 5 veya 6 kollu yıldızlar kartal kuş balık gibi figürler selvi ve çiçek gibi bitki motiflerin yer aldığı dövme ve oyma tekniğinde zengin süslemelerle donatılmıştır.

LENGER
Kebap ve pilav çeşitlerinin konulmasına yarayan fazla yüksek olmayan yayvan (tabandan yanlara doğru genişleyen) bazen delikli bakır kaplara lenger denilmektedir.

KEVGİR
Sulu ve yağlı yiyecekleri süzmek için kullanılan genelde bakırdan yapılan delikli kap.
Kevgiri soran bilmecemiz şöyledir. El kadar yüzü var kırk elli gözü var?

GÜĞÜM
Güğüm yandan kulplu boynu uzun genellikle bakırdan yapılan su kabıdır. Çoğunlukla içinde suyu soğuk tutmak için kullanılıyordu.

HAMUR TEKNESİ
Hamurun içinde yoğrulduğu ahşaptan yapılmış tekne biçimindeki nesnedir. Kışa hazırlık amacıyla yapılan yufka ekmeklerin veya bazlamaların hamurlarının karıldığı yerdir. Anadoluda hemen hemen her evde imece usullüne göre hanımlar toplanarak ekmek yaparlar. Hamur teknesine Anadolunun değişik yerlerinde ekmek teknesi karmaç teknesi ve çakma da denilmektedir.

YASLIAĞAÇ
Delikli ekmek bazlama ya da yufka yapımında kullanılır. Hamurlar oklava yardımıyla yaslıağaç denilen tahtanın üzerinde açılır. Burada açılan hamurlar pişirilmek için sacın üstüne konulur. Yozgatta yaslıağaca ekmek tahtası da denmektedir.

ELSIYIRAN
Demirden yapılan elsıyıran hamur kesme ya da hamur teknesini temizlemek için kullanılır. Çankırıdaki elsıyıran Afyonda eysiran İç Anadoluda iğsiran Ankarada ısirani Aksarayda sirani olarak bilinir.

SAC AYAĞI
Üzerine sac benzeri araçlar koymak ve altına kara ateş yakmak suretiyle herhangi bir pişirme etkinliğinde kullanılan üçayaklı demir malzeme.

DEMİR MAŞA
Demirden yapılan maşa yufka yapımı sırasında sacın altına odun ya da kömür koymak için kullanılır. Yufka yapımı esnasında pek çok hanım görev alır. Kimisi yufkayı açarken kimisi yufkayı saca yerleştirir kimisi de sacın altına odun veya kömür koyar. Bu işlem düzenli olarak yapılmalıdır ki sacda ısı değişimi olmasın ve yufkaların hepsi aynı derecede pişsin.

OKLAVA
Hamur açmak için kullanılan silindir biçiminde uzun veya kısa boyda kalın veya ince tahta sopalardır. Daha kalınlarına merdane denir. Yufka yapımında hamur açan bayanlar hünerlerini oklava ile göstererek hamuru yırtmadan açmaya çalışırlar. Anadoluda yufka açmak ifadesi kadar yufka yazmak ifadesi de kullanılır. Anadolu halk ağızlarında ise oklavaya okla oklaa oklaaç oklağ oklağaç oğlağı oklavaç ve oklavı sözcükleri kullanılmaktadır.

ELEK
Un kahve kepek ve bulgur elekleri ince ev elekleridir. Türlü işlerde kullanılan türlü elekler yerli ve dış tesirler dolayısı ile türlü adlar ile anılmaya başlanmıştır. Elekler kasnağın bir tarafının ince tellerle çevrilmesi ile meydana gelir. Anadoluda ince elekler için elenen eleymen gibi kökleri Türkçe olan sözler ile tanta gibi sözcüklerde kullanılmaktadır. Anadoluda kıl eleklere car adı verilir.

ATTIRGAÇ
Ekmek yapımı sırasında yufkaları saçta pişirmek üzere sacın üstüne koymaya ya da saçta pişen yufkaları almaya yarar. Ekmek yapımında kullanılan bu alet Denizlide attırgaç iken Kırıkkalede evrağaç Yozgatta evirgeç bazı yerlerde ise çevigeç olarak adlandırılır.

HELEZON
Demirden yapılmıştır. Un ve çeltik değirmenlerinde kullanılır.

SAC
Yassı demir çelik ürününden yapılmış dışbükey pişirme aracıdır. Kışa hazırlık amacıyla açılan yufka ekmekler veya gözlemeler burada pişirilir.

SOFRA
Yemek yerken kullanılan yiyeceklerin üzerine konduğu üçayaklı yuvarlak şekilli tahta yer sofrası.


TAHTA YAYIK
Tereyağı çıkarmak için sütün içinde dövüldüğü veya çalkalandığı kap. Yapımında ahşap malzemeleri ve araç-gereçleri kullanılmıştır. Yayık yaymak eyleme çok eski zamanlardan beri yapılagelmektedir. Aslında Türklerde yağ çıkarmak için döğülen süt değil; daha çok yoğurttur. Hatta yağı alınmış yoğurt için yavan yavgan sözleri kullanılır.

KAŞIKLIK
Kaşıkların içine konduğu genellikle tahta ya da örme kap.

ŞİMŞİR KAŞIK
Şimşir ağacından yapılan kaşığın yapımında testere keser sıyırkı ve törpü kullanılır. Ağacın budaksız dal kısmı testereyle yapılacak kaşık boyutuna göre takoz hâlinde kesilir. Daha sonra keser yardımıyla bu takoz boylamasına ikiye ayrılır. Bunlardan her biri bir kaşık olabilir. Önce keserle kaşığın kabaca sap kısmı yapılır. Ardından da sıyırkılarla iç kısmına şekil verilir. Daha sonra eğri kısımları törpü yardımıyla düzeltilir.

KÜLEK
Ahşap malzemeden yapılmış olan külek bir çeşit peynir saklama kabıdır. Külek yapımında ince sunta kullanılmıştır. Peynir kışa hazırlık amacıyla burada saklanır.

SÜT SÜZGECİ
Eğilerek yassılaştırılmış bir tahtanın etrafına gerilen tülbentin üstüne dökülerek sütün süzülmesi sağlanır.

PEYNİR KALIBI
Peynir daha çok yoğurt yapmak için süt kaynatılırken kesilmiş olan süte denir. Peynir ayrı bir mayalama yolu ile elde edilen bir süt ürünüdür. Bunun için de peynirin çeşitleri pek çok ve karışıktır. Peynirin türlü çeşitlerine kurut çökelek lor teleme denir.

TOPRAK YAYIK VE YASTIĞI
Toprak Yayık:
Tereyağı çıkarmak için sütün içinde dövüldüğü veya çalkalandığı kap. Çömlek yapımında kullanılan malzemelerle üretilir. Bu yayıkların büyükleri olduğu gibi küçükleri de mevcuttur. Çalkalama sırasında çömleğin ağzı temiz bir kumaş ya da bez parçası ile kapatılır. Bir süre çalkalandıktan sonra çömleğin gövdesinde bulunan küçük bir delikten ince uzun bir sopa sokularak yağın üste çıkıp çıkmadığı kontrol edilir.
Yastık:
Yayık sallama sırasında yayığın altına konulan yastıktır. Böylece yayık yere veya insanın dizlerine çarpmadan sallanabilir.

DERİ YAYIK
Tereyağı çıkarmak için sütün içinde dövüldüğü veya çalkalandığı kap. Bu yayığın diğer yayıklardan farkı deri olmasıdır. Üç adet sopaya sabitlenen deri yayık içinde süt dövülür. Deri olmasının ise önemli bir özelliği vardır. Deri yayık çalkalanırken içi terler. İçi terleyen yayık ise sütü soğuk tutar. Böylece sütün yağı ısınarak süte karışmaz.

SEFER TASI
Çeşitli yiyeceklerin taşınmasında kullanılan üst üste birkaç kaptan oluşan bakır kaplar. Üst üste birkaç kattan oluşan her katında sadece bir veya iki odası bulunan evler için sefer tası gibi benzetmesi yapılır.

SİTİL
Yoğurt ve su koymak için kullanılan bakır kap.

İBRİK
Su ve benzeri sıvıları koymaya yarayan emzikli ve kulplu bakır kap.
İbrik pek çok bilmecede sorulur.İki delikli bir kapı bilmeyenin yok aklı?Karnı kurnaz burnu kurnaz aç durur da susuz durmaz?İl yatır ilyascık oturur?Ağzından yer burnundan kusar?İki delikli kuldurum bilmeyeni vursun yıldırım?

TIKIR
Tıkır tamamen ahşaptan yapılmış eğriltilerek yassılaştırılmış tahtaların birbirine tutturulmasıyla meydana getirilir. Yapımında ahşap malzeme ve araç-gereçleri kullanılır. Süt ve benzeri gıdaların taşımında kullanılır. İşler tıkırında ifadesi ile sözel bağlamda deyimleşen tıkır işlerin yolunda olduğunun bir göstergesi haline gelmiştir. Her deyimin bir hikâyesi olduğu gibi bunun da hikâyesi vardır: Yaylaya çıkan köylüye tıkır içinde süt veya nevalesi getirilirse köyde işlerin yolunda güzel olduğu anlaşılır.
böyle bir gaz ocağı;


Eski kahve değirmeni....


Havan eli;


veee kek tenceresi;

alıntı